zondag 15 juli 2012

In Memoriam Hetty Draayer (1917 - 2011)

Een nieuwe mens voor de nieuwe aarde

Hetty Draayer, de Nederlandse meditatieleraar die lichaamsgerichte, genezende meditatie vanuit het kosmisch oog (her)introduceerde als weg tot zelfbewustwording en -verwerkelijking, is op 16 november 2011 overleden op de leeftijd van 94 jaar.

Zij werd als Hetty van Putten geboren op Oost-Java, bij ouders die in opdracht van de zending meewerkten aan de opbouw van het onderwijs aldaar. Vanaf haar vijfde groeide ze verder op in Nederland, maar haar huwelijk met een marine-officier bracht haar later terug naar Nederlands-Indië, zoals het toen nog werd genoemd. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was ze met haar twee oudste kinderen geïnterneerd in een concentratiekamp van de Japanse bezetters, waar ze mishandeld en gemarteld werd.
'Een voorbereiding op mijn eigenlijke werk', noemde ze deze periode later. 'Ik moest eerst zelf door alle pijn en verdriet gaan om het leed van anderen te kunnen verstaan en verzachten.'

Van kindsbeen af voelde en zag ze veel, zoals de energie van mensen, niet alleen aura's maar bijvoorbeeld ook de straling van organen en chakra's, of een tekort aan doorstroming, blokkades en beginnende ziekte; soms ook beelden van gebeurtenissen in iemands leven die hun schaduw als 't ware vooruit wierpen. Maar lange tijd wilde ze gewoon moeder en onderwijzeres zijn.

Tot ze in het begin van haar vijftiger jaren borstkanker kreeg en 'met zichzelf aan de slag moest'. Zenleraar Karlfried Graf Dürckheim hielp haar bij het verwerken van de ellende uit het jappenkamp en met het verder ontwikkelen van haar gaven, zodat ze zich kon gaan ontplooien als healer en meditatieleraar.
Het zien van haar eigen energie was intussen zeer behulpzaam om de borstkanker door oefening en meditatie te overwinnen, en dit legde tevens de basis voor de meditatieve energie-oefeningen waarmee ze later anderen hielp. Hetty verkreeg ervaringsgewijs een visie op de noodzaak om al ons donker onder ogen te zien, te leren loslaten en te transformeren in licht, zodat we weer een eenheid van lichaam, ziel en geest kunnen zijn.

Tegelijkertijd ontving ze veel inspiratie, licht en kracht vanuit de dimensie die ons als persoon te boven gaat en waarnaar zij altijd verwees als 'de hemel'. Door het waarnemen in zichzelf (innerlijk schouwen) maar ook door onderricht dat ze kreeg, onder andere in de vorm van geïnspireerde dromen, ontvouwde zich een specifieke vorm van ademmeditatie als weg tot genezing, bewustwording en ontwikkeling. 'Een weg tot het nieuwe mens-zijn voor de nieuwe aarde,' noemde Hetty haar benadering ook wel, of kortweg 'een weg tot Christus.'

In 1970 begon Hetty Draayer een praktijk voor genezing en innerlijke ontwikkeling, en met mensen die de door haar aangereikte meditatieve oefeningen ook thuis gingen doen vormde ze meditatiegroepen waarmee ze stilteweekends en, later, retraites van drieëneenhalve dag hield. Dürckheim had gezegd dat ze benaderingen uit Oost en West met elkaar zou verbinden; zelf benadrukte ze dat haar weg eigenlijk van heel oude herkomst is en gebaseerd op oeroude kosmische wetten.

Wie haar werk kent, ziet bijvoorbeeld verwantschap met Indiase en taoïstische yoga/Qi Gong, acupunctuur, de oude Egyptenaren, Kabbala, esoterische christelijke tradities, de soefi's, de Essenen, westerse innerlijke alchemie en de basis van alles, de heilige geometrie. Hetty ging echter niet eclectisch te werk, maakte er geen eigen combinatie of schijnbaar nieuwe uitvinding van maar was heel trouw aan haar innerlijke leiding en dat wat ze zelf verscherpt en verfijnd waarnam. In feite herintroduceerde zij een inwijdingsweg die zijn wortels heeft in de tijd vóór het oude Egypte, China en India.

Open tussen aarde en hemel

Centraal op deze Weg staat steeds het ademen vanuit het 'chi-punt' (drie vingers breed boven het schaambeen, dus nog lager gelegen dan het 'hara-punt') oftewel 'het kosmisch oog', een uitbreiding van dit punt tot 'poort' door het heiligbeen, een opening tussen de ruimte binnen ons lichaam en de wijde ruimte daar omheen. Daarnaast staat het 'aarden' bij de oefeningen voorop, de zorg voor een sterke energetische verbinding van de bekkenbron met de aarde onder onze voeten - om vanuit die verbinding 'open te gaan tussen aarde en hemel'.

Er kwamen niet alleen zoekers en zieken maar ook veel hulpverleners bij Hetty Draayer in de leer, ook werkers in de (reguliere) gezondheidszorg in met name Nederland en Duitsland. In de tachtiger jaren van de afgelopen eeuw stonden haar boeken bij vrijwel elke yogaleraar in de kast - vooral het derde, Chakra's, aura's en energieën - Het licht in ons. Want velen zagen in dat haar weg etages dieper en dus ook hoger ging dan wat men al kende. Je moest er in zekere zin 'aan toe zijn' maar menig docent of therapeut wilde er toch graag iets van in het eigen werk benutten.

Ook geestelijk leraren, zoals mensen die in hun eigen kring als 'meester' werden vereerd, bezochten Hetty in haar praktijk, eerst in Baarn en later in Spa (België) - maar dan wel 's avonds, zodat hun eigen leerlingen het niet zouden merken. Ze bleef er eenvoudig onder, en roem heeft ze nooit gezocht. Aanvragen voor radio- en TV-interviews sloeg ze af, omdat - zoals ze eens zei - 'ik anders nog meer mensen naar me toe krijg die ik toch niet kan helpen'. In die jaren kreeg Hetty met Kerst en oud&nieuw ruim 1000 kaarten van cliënten en leerlingen, die ze altijd beantwoordde.

Over de innerlijke Weg vanuit het 'kosmisch oog' - de grote poort tussen de ruimte binnen ons lichaam en de ruimte daaromheen - schreef Hetty Draayer een vijftal boeken: Vind jezelf door meditatie (1978), Open tussen aarde en hemel (1981), Chakra's, aura's en energieën (1983), Naar nieuwe ruimten van bewustzijn (1991) en Meditatie, energie en bewustzijn (2001). Daarnaast heeft ze meer dan duizend geluidsopnames van groepsoefeningen en een veelvoud daarvan aan individuele opnames nagelaten, waarmee door leerlingen - en leerlingen van leerlingen - nog steeds meditatief wordt geoefend.

De draagwijdte van haar werk en visie zal waarschijnlijk pas over tientallen jaren, of een paar honderd, echt duidelijk worden. Hetty baseerde zich weliswaar op oude tradities maar stond als ingewijde in de grote 'traditieloze traditie' en was haar tijd ook ver vooruit: ze integreerde dimensies van bewustzijn/energie en menselijke mogelijkheden die nu in de meeste benaderingen voor bewust- en heelwording nog buiten beschouwing blijven.

Nu al zijn heel wat alternatieve hulpverleners direct of indirect schatplichtig aan het fundament dat zij heeft gelegd voor de integratie van psycho-energetische therapie en (adem-)meditatie. En zoals veel huidige vormen van westerse psychotherapie hun wortels hebben in Freuds psycho-analyse, zullen waarschijnlijk in de toekomst diverse elementen uit het werk van Hetty Draayer te herkennen zijn in allerlei benaderingen voor heel- en eenwording.

In zekere zin wordt haar werk niet alleen door haar leerlingen voortgezet. Maar hoe dan ook, weinig mensen hebben zich zozeer gegeven als zij heeft gedaan - en dat zal nog generaties lang doorwerken. Zelf zei ze eens: 'Als we sterven, gaat onze vlam van hand tot hand, verder tot in de oneindigheid. Mensen die innerlijk licht in zich dragen, sterven nooit - omdat hun licht een kettingreactie op gang heeft gebracht. Hun vlam heeft andere vlammen aangestoken.'